حقوق عمومی به‌عنوان شاخه­ای از حقوق که ناظر بر امر عمومی – در تقابل با امر خصوصی- است، باوجود تمام کاستی‌ها و شکل ابتدایی خود، در روم باستان به وجود آمده و تأثیر ژرفی بر تاریخ حقوق اروپا گذاشته است. در گام اول مفاهیم بنیادین حقوق روم همچون امپریوم و جوریسدیکتیو و رویکرد آن به رابطه‌ قدرت و قانون، زمینه‌ساز ایجاد مفهوم حاکمیت به‌مثابه انحصار در وضع و دگرگون کردن و ...

    تبدیل تعهد یک نهاد حقوق روم بوده که به حقوق کشورهای غربی رسوخ کرده است. در حقوق روم، چون تعهد یک رابطۀ شخصی بین طرفین آن بود، با تغییر هریک از ارکان آن (متعهد، متعهدله و...) تعهد نیز ساقط می‌شد؛ بدین‌سان امکان انتقال تعهد (انتقال طلب و دین) وجود نداشت. برای تحقق انتقال دین و طلب، تبدیل تعهد تأسیس شد. باوجود تحولدر مفهوم تعهد در حقوق غرب، هنوز هم انتقال دین (جنبۀ منفی تعهد) در مفهوم رومی آن ...

همگان بر این باورند که حقوق عمومی در غرب با نگاه به نظام حقوقی و سیاسی که در امپراتوری روم وجود داشته، شکل گرفته و غرب در تأسیس نهاد دولت ملت به روم می‌نگریسته است؛ از‌این‌رو، تأثیرات حقوق روم بر حقوق عمومی مدرن از جنبه‌های مختلفی می‌تواند مطالعه گردد. به‌نظر می‌رسد در مفهوم دولت ملت دو مؤلفۀ «ملت» و «تابعیت» به‌وجود آمده است. آنچه این مقاله در تلاش است تا به آن پاسخ دهد، توجه به این نکته است ک...

دو امپراتوری ایران (عصر اشکانی و ساسانی) و روم پس از آن که توسط بانیان¬شان تشکیل شدند، از آنجا که با گذشت زمان و شکل¬گیری طبقات و پیدایش برخی ادیان و مذاهب مختلف، همواره جنگ و درگیری این جوامع را با چالش بزرگی مواجه کرده بود، جهت برقراری نظم و امنیت و برخورداری اقشار مختلف جامعه از حقوق مساوی و برابر، نیاز مبرمی به وضع و تدوین قوانین پیدا کردند. جنگ¬ها و منازعات درونی که عمدتاً بر سر تساوی حقوق ...

دو امپراتوری ایران (عصر اشکانی و ساسانی) و روم پس از آن که توسط بانیان¬شان تشکیل شدند، از آنجا که با گذشت زمان و شکل¬گیری طبقات و پیدایش برخی ادیان و مذاهب مختلف، همواره جنگ و درگیری این جوامع را با چالش بزرگی مواجه کرده بود، جهت برقراری نظم و امنیت و برخورداری اقشار مختلف جامعه از حقوق مساوی و برابر، نیاز مبرمی به وضع و تدوین قوانین پیدا کردند. جنگ¬ها و منازعات درونی که عمدتاً بر سر تساوی حقوق ...

اشکانیان ارمنستان در دوران شاهنشاهی اشکانی به‌‌دلیل قرابت سببی و نسبی که با فرمانروایان ایران داشتند و همواره متحد ایران دربرابرِ روم بودند؛ اما با سقوط اشکانیان و روی‌ کار آمدن ساسانیان در ایران فصل جدیدی در روابط ارمنستان با ایران و روم آغاز شد. برخلافِ دوران پیش‌از آن، که اشکانیان ارمنستان همواره در نزاع بین ایران و روم در صف مقدم مقابله با نفوذ امپراتوری روم بودند، این بار با سقوط اشکانیانِ ای...

«مالکیت» به عنوان یکی از مهم‌ترین نهادهای حقوقی از دیرباز تأثیری شگرف بر تطور نظام‌ها و فرهنگ‌های گوناگون حقوقی داشته است. در فقه شیعه، بسیاری از قواعد فقهی ضامن این نهاد هستند و در حقوق غرب نیز این حمایت از دوره حقوق روم وجود داشته است. نگرشی بر تطور مالکیت در این دو نظام حقوقی مبین آن است که مبانی این نهاد در دو نظام کاملاً متفاوت شکل گرفته است و تمایز مذکور بر بسیاری از سازکارهای حمایتی نیز ت...

احترام به اراده طرفین دعوای مسئولیت مدنی، در انتخاب قانون حاکم بر الزامات خارج از قرارداد، هنگامی که در این موضوع یک یا چند عنصر خارجی دخالت دارد، از جدیدترین ابتکارات حقوق اروپایی در زمینه تعارض قوانین (موسوم به مقررات روم دو) و زمینه ساز دست یابی همزمان و متعادل، به دو مصلحت متعارض یعنی «قطعیت» و «انعطاف» و هماهنگ با آخرین نظریات مطرح در فلسفه مسئولیت مدنی است که توجیهات اقتصادی متعددی نیز، پ...